Etkili Öğretmenin Kişisel Özellikleri

ETKİLİ ÖĞRETMENLERİN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ

         Umursayan, destekleyici, öğrencilerin mutluluğu ile ilgilenen, konusunda bilgili, aileler,yöneticiler ve diğer öğretmenlerle iyi ilişkiler kurabilen, işini severek yapan, heyecan duyan öğretmenler etkili öğretmen olarak tanımlanabilir. Yardımcı olan ve kolaylaştıran.

         Etkili Öğretmenin Özellikleri;

1-    Güdüleyici Kişilik

v    İsteklilik

v    Yakınlık ve mizah

v    Güvenirlik

2-    Başarıya adanmışlık

v    Yüksek başarı beklentisi

v    Teşvik edici ve destekleyici

 

3-    Profesyonel davranış

v    Ciddi, sistemli

v    Uyarlanabilen/esnek

v    Bilgili

 

1- GÜDÜLEYİCİ KİŞİLİK

v               İsteklilik ; Öğretmenin istekliliğinin iki önemli boyutu vardır, konu alanını benimseme ve enerji!

Öncelikle anlaşılması gereken konu, öğretmenin kendisini istekli hissetmesi değil, öğrencilerin onu istekli olarak görmeleridir. Sınıf içinde dolaşma, önemli noktaları vurgulamada başarılıdırlar. Öğrencilerle göz teması ve derse katılımı sağlamada ustadırlar. Ses tonlarını ve öğrenme hızındaki ayarlamayı iyi yaparlar.

v               Yakınlık ve Mizah; yakınlık ve mizah, güvenli ve verimli bir ortama katkı sağlayarak, dolaylı olarak öğrenmeyi artırır.

Öğrencilerle arkadaşça ilişki kurma ve onlarla tek tek ilgilenme imkanı hazırlama çok önemlidir.  Onların öğrenme isteğini uyandırma ve başarıları için çalışmanız iletişimi artıracaktır. Destekleyici davranışlar her zaman yara sağlayacaktır.

Uygun bir mizah anlayışına sahip olmak gerekir. Güven ortamının sağlanması ve dersin eğlenceli geçmesi bakımından büyük önem taşır. Alay etme türünde şaka yapma siz güç durumda bırakabilir. Bir öğretmenin de hata yapacağını asla unutmayın ve kendi yapmış olduğunuz hatalara gülecek kadar olgun olmalısınız. Sıcaklık ve mizah duygusunun da bir sınırı olduğunu asla unutmamak gerekir. 

v               Güvenirlik ; Öğrencilerin öğrenimle ilgili her konuda size güvenmesi gerekir. Bilgi, eşitlik, konunun aktarımı, sosyal olaylardaki gizlilik, öğrenmelerine yardım etme, gibi konulardaki başarı güvenirliği direkt olarak etkiler.

2- BAŞARIYA ADANMIŞLIK

Etkili öğretmenler; öğrencileri hakkında yüksek başarı beklentisine sahiptirler. Öğrencileri başarılı olmaları yönünde cesaretlendirir ve teşvik eder. Önce kendisi buna inanır, daha sonra öğrencileri buna inandırır.

v               Yüksek Başarı Beklentisi; Öğretmen, kendisi ve öğrencisi için yüksek başarı beklentisine sahip olmalıdır. Samimi olarak tüm öğrencilerin tam öğrenmeyi gerçekleştirebileceklerine ve kendilerinin de bu öğrenmeyi sağlama yeteneğine sahip olduklarına inanırlar.

Öğretmenin samimi tavrı ve öğrenmede ısrarlı tutumu bir başarı beklentisidir. Öğrenciler kendileri hakkında öğretmen beklentilerinin ipuçlarını algılamada oldukça becerilidirler. Öğretmenin öğrencilerinden düşük beklentiye sahip olması öğrenci tarafından hemen hissedilecektir. Öğrenciler öğretmenlerinin beklentisi yönünde ilerleme kaydederler. Kısaca öğretmen , öğrencilerinden ne beklerse onu alacaktır.

Öğretmenin öğrencilerine her konuda yardım edeceği güvenini aşılamalıdır. Başarılı olma fırsatı her öğrenciye tanınmalıdır. Başarılı olabilecekleri görevler vererek öz güvenleri artırılmalıdır. Akademik endişesi olan öğrencilere mutlak suretle yardım edilmelidir.

Öğretmenin kelimelerinden daha çok davranışlarından beklentileri anlaşılacaktır. Salt olarak sadece öğrencileri ile ilgili beklentileri değil, kendileri ile ilgili beklentileri de olmalıdır. Derse iyi hazırlanmak, ders süresinin kullanımı, kapsamlı geri bildirim (tam öğrenme), güvenen, soğuk kanlı, temiz ve düzgün giyimli, konuşması profesyonel ve mesleki yeterliliğini sürekli geliştirmeye çalışan öğretmen yüksek başarı beklentisi olan öğretmendir.

v               Teşvik edici ve destekleyici; teşvik edici, destekleyici, öğrencilerin ait olma, beğenilme ve başarılı olma ihtiyaçlarını dikkate alan öğretmenler etkili öğretmenledir.  Sadece doğru cevaplar değil, gayret de gereken ilgiyi görmelidir. Anlatımda ve kavramada zorlanan, isteksiz, çekingen ve içine kapanık öğrencilerin teşvik edilmesi gerekir. Öğretmene bu konuda güven şarttır.

Yapabilirsin, şu ana kadar yaptıkların iyiydi, bundan sonra ne yapabiliriz, zor ama yapabilirsin, pes etme, burasını beraber yapalım, başarabilirsin, sonuca yakınsın gibi ifadeler öğrenciyi teşvik eden ve motive eden terimlerdir.

 

3- PROFESYONEL DAVRANIŞ   

v               Ciddi, Sistemli ; Etkili öğretmenlerin ortak bir özelliği de, göreve dönük, ciddi davranışlara sahip olmalarıdır. Ciddi olmak asık suratlı, duygusuz ve bir makine edasıyla sınıfta dolaşan öğretmen değildir. Ciddi ve sistemli öğretmenler öğrencilere daha sıcak ve yakın görünürler. Ciddi öğretmen; sorumluluk duygusu taşıyan, düzenli, amaçlı, istekli, ölçülü ve sistemli öğretmenlerdir.

Amaçlar öğrencilerin yapısına göre düzenlenmelidir. Anlaşılır, açık, gerçekçi ve belirgin hedeflere seçilmelidir. Ciddi olmak esnek olunmayacağı anlamı taşımaz! Öğretmen öğrencilerinin bir konuyu anlayamadığını hissederse hemen başka bir teknikle sorunu çözebilmelidir.

v               Uyarlanabilen/Esnek; Öğretmen, kendisini değişik durum ve koşullara adapte edebilmelidir. Öğrenmede ve öğrenme çevresinde değişik yollar izleyebilmelidir.

         Öğretmenin sürekli olarak gözlem yapması gerekir; öğrencilerin sözel olmayan, şaşkınlık, sıkılma, karıştırma, korkma vb. davranışları, isteksiz olmaları gibi problemlerde, sorunun farkına varmalı ve gerekli değişiklikleri yapmalısınız. Alternatifler hemen seçilmeli ve uygulamaya konulmalıdır.

v             Bilgili; Bir öğretmenin sadece bilgili olması yeterli değildir. Bunu aktarabilmedeki becerisi ve pedagojik formasyon derslerini almış olması gerekliliği vardır. Konu alanını bilmek tek başına bir şey ifade etmez! Öğrencilere aktarımdaki maharet daha önemlidir.  

        

        DÖRT SORULU ÖĞRETİM YAKLAŞIMI

         Bu sorular öğrenciler yönünden derse sahip olma duygusunun gelişmesine yardımcı olacaktır.

Ø         ................ ne kadar önem taşımaktadır? (Öğrenme ihtiyacı hissetme)

Ø                ................ ile ilgili hangi sorunlarımız olmuştur? (Öğrencinin deneyimleri dinlenir, tam katılım sağlanır)

Ø                Bu sorunları çözmek ve/veya önlemek için neleri bilmeniz ya da yapabilmeniz gerekiyor? (Doğrudan doğruya dahil olma, bir sistemi doğru çalıştırmayı öğrenme, bilgileri seçme, ayırt etme)

Ø                Problemi çözmek ya da engellemek için bilmemiz ve/veya yapabilmemiz gereken şeyler hakkında ne tür bilgilere ihtiyaç duyuyoruz? (Alınan bilgilerin kullanılabilirliği önemlidir. Daha önceki üç soruya verilen cevabı vermezler, düşünme sürecinin devamlılığı sağlanır. “giriş sorusu”)