Öğrenme Psikolojisi Temel kavramlar

Öğrenme; Tekrar ya da yaşantılar sonucu davranışlarda meydana gelen oldukça sürekli değişmelere denir. Bir hareketi yapabilmek ve daha sonra onu yapabilecek kadar hatırlayabilmeye de öğrenme adı verilir.

Her davranış değişikliği öğrenme değildir! Refleks, içgüdü, olgunlaşmada da davranış değişir ama buna öğrenme diyemeyiz. Bilgi ve tecrübelerimiz sonucunda davranışların kalıcı olarak değişmesi öğrenme olarak adlandırılabilir. Arının bal yapması, ergenlikteki değişimler öğrenme kabul edilemezler.

İçgüdü; Doğuştan gelen, organizmanın niçin yaptığı kendisi tarafından bilinmeyen bir tütün bütün fertlerinde aynı olarak görülen, kalıtıma bağlı, davranış şekillerine denir. Örümceğin ağ örmesi, kuşların göç etmeleri, kaplumbağaların aynı sahile yumurta bırakmaları gibi.

Refleks; Bir uyarana karşılık olarak verilen ani ve istem dışı (irade dışı) tepkiye denir. Genellikle korku durumunda verdiğimiz anlık tepkiler refleks sonucudur. Gök gürültüsünde irkilmek, göze üflenen havada gözlerimizi yummak, elimize iğne dokununca aniden çekmek gibi davranışlar reflekslerimizdir. Bazı şartlara bağlanabilir. Bunlar şartlı reflekslerdir. Köpeğe zil çaldıktan sonra et verilmesi ve tekrarlanması sonucu salya salgılaması şartlı reflekse örnektir.

            Olgunlaşma; Herhangi bir organın ya da organlar grubunun kendisiyle ilgili olan görevleri gereği gibi yapabilecek seviyeye gelmesine olgunlaşma adı verilir. Gerekli olgunluğa erişmeden elimiz ince motor becerileri yerine getiremez. Gerekli olgunluk düzeyi oluşmadan yürüme davranışının oluşması beklenemez.

Yaşantı; Bireyin çevresiyle belli bir düzeydeki etkileşimleri sonucunda bireyde kalan izlerdir. Yaşantının zenginliği öğrenmenin miktarını etkiler.

Davranış; Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen açık ya da örtük etkinliklerinin tamamıdır. Konuşma, yazma, düşünme, kalbin çalışması gibi. a) Doğuştan gelen b) Geçici olan c) İstendik davranışlar olmak üzere üç kısımda incelenebilir. İçgüdüsel ve reflekstif olanlar doğuştan getirilen, hastalık, alkol, ilaç etkisiyle oluşanlar geçici olan, formal ve informal olarak kültürlenme sonucu olanlar ise sonradan kazanılan davranışlara verilebilecek örnekleridir.