Gelişim Psikolojisi Temel kavramlar

Psikoloji: insan ve hayvan davranışlarını ve bu davranışların nedenlerini inceleyen bilim dalıdır.

** Psikoloji Akımları

·        Yapısalcılık (W.Wundt)

·        Davranışçılık (Watson, Pavlov, Thorndike, Skinner, Guthire)

·        Psikoanalitik Yaklaşım (S.Freud, Ericson)

·        Bilişsel Yaklaşım (Gestalt Ekolü, Wertheimer, Kofka, Köhler, Piaget, Bruner, Asubel)

·        Nöro-biyolojik Yaklaşım (Hebb)

·        İnsancıl (Hümanist) Yaklaşım (A.Maslow, C.Rogers)

Eğitim Psikolojisi: Bireylerin gelişim özelliklerini ve öğrenme ilkelerini inceleyerek, eğitim ortamlarını etkili bir şekilde düzenlemeyi ve öğretimi verimli bir biçimde gerçekleştirmeyi amaç edinen uygulamalı bilim dalıdır.

·        Gelişim psikolojisi: İnsan davranışında, doğumdan ölüme kadar, tüm yaşamı boyunca gözlenen biyolojik ve psikolojik değişiklikleri inceler.

·        Öğrenme psikolojisi: Bireyde öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini açıklamaya çalışan, öğrenme sürecini ve bu süreçte geçen öğretim modellerini, ilkelerini, stratejilerini inceleyen bilim dalıdır.

·        Gelişme: Döllenmeden ölüme dek süren yaşam sürecinde bireyin geçirdiği fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal değişikliklerdir. Büyüme, olgunlaşma ve öğrenme birbirini etkiler. Gelişim bir süreç, gelişme ise bir üründür.

·        Büyüme: Organizmanın boy, ağırlık ve hacim olarak artmasıdır.

·        Olgunlaşma: organizmanın büyüyerek kendinden beklenen bir işi yapabilecek düzeye ulaşma sürecidir. Gelişim olgunlaşma ve öğrenmeyi içerir.

·        Hazır bulunuşluk: Bireyin belli bir dönemde belli gelişim görevlerini gerçekleştirebilecek olgunluğa ulaşması ve öğrenme yoluyla bunları gerçekleştirebilecek düzeye gelmesidir.

·        Kritik dönem: Gelişimde belli davranışların kazandırılması gereken dönemler vardır. İlgili davranış bu dönemde kazanılmadığı zaman daha sonra kazanılması çok zordur. Bu döneme kritik dönem denir.

Hormonlar

·                   Hipofiz: Kafatasında bulunur. Tüm salgı bezlerinin çalışmasını düzenler. Fazla salgılandığında devliğe, yetersiz salgılandığında cüceliğe yol açar.

·                   Troid salgı bezi: Boğazın ön kısmında gırtlağın iki yanındadır. Troksin hormonu salgılar. Kemiklerin kasların büyümesine, sinir sisteminin, kan dolaşımının çalışmasına etki eder.

·                   Paratroid salgı bezi: Troid salgı bezine bitişik dört küçük bezden oluşur. Vücudun Ca ve P dengesini sağlar. Kemik gelişimini, sinir sistemini, kasların çalışmasını, kalp atışlarını, kan pıhtılaşmasını etkiler.

·                   Pankreas bezi: İki türlü salgı salgılar. Biri mideye gönderilir. Diğeri insülindir ve kana gönderilir. Kandaki şeker miktarını ayarlar.

·        Böbrek üstü bezleri: Her iki böbreğin üstünde bulunur. Salgıları büyümeye, cinsiyete etki eder. Vücudun, duyguların yoğunluğundan korunmasını sağlar.